تأثیر عوامل اخلال رفتاری در تصمیمات سرمایه گذار و ارائه الگوی مناسب

به­طورکلی تصور می شود که عوامل اخلال رفتاری ممکن است بر تصمیمات سرمایه گذاران تأثیرگذار باشد. این عوامل شامل: اطلاعات در دسترس، برجستگی، اثر هاله­یی، گریز از زیان و تئوری افسوس، شهود نمایندگی، لنگر انداختن و تعدیل، تئوری تعهد، اثر مالکیت، عمل متقابل، عوامل احساسی و تأثیرات درونی، احساسات بازار و رفتار گله­یی (توده­وار یا جمعی) است و منظور از تصمیمات سرمایه گذاران تصمیم به خرید یا فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل اخلال رفتاری بر تصمیمات سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران است. برای اندازه گیری عوامل اخلال رفتاری از نرخ بازده سهام به­عنوان متغیر مستقل و از نرخ بازده کل بازار به­عنوان متغیر وابسته استفاده شده است و برای اندازه گیری رفتار توده وار از انحراف بین بازده سهام و بازده کل بازار به­عنوان متغیر وابسته و از نرخ بازده سهام به­عنوان متغیر مستقل استفاده شده است. از بازار با رشد مثبت و از بازار با رشد منفی نیز به­عنوان متغیرهای کنترلی استفاده شده است. ضمنا برای مقایسه همبستگی بین متغیرهای بازده سهام، بازده بازار و عوامل اخلال رفتاری از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. با توجه به نتایج آزمون فرضیه­های تحقیق در دوره زمانی 1385 الی 1387 در بورس اوراق بهادار تهران مشخص شد که: ـ سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران فقط از شاخص عوامل اخلال رفتاری همان دوره تبعیت می کنند. ـ عوامل اخلال رفتاری علّت تصمیمات سرمایه گذاران و تصمیمات سرمایه گذاران علّت بروز اختلال رفتاری نبوده است. ـ در بورس اوراق بهادار تهران طی سال­های 85 الی 87 در بین صد شرکت انتخاب­شده در سه سطح اطمینان 90، 95 و 70 درصد رفتار توده وار وجود نداشته است. ـ با توجه به اینکه در بورس اوراق بهادار تهران طی سال­های 85 الی 87 در بین صد شرکت انتخاب­شده رفتار توده وار مشاهده نشد، آزمون فرضیه فرعی الف و آزمون فرضیه فرعی ب موضوعیت نداشت. ـ همبستگی بین نرخ بازده کل بازار و شاخص رفتاری کمتر از همبستگی بین نرخ بازده سهام و نرخ بازده کل بازار نیست. ـ همبستگی بین نرخ بازده سهام و شاخص رفتاری کمتر از همبستگی بین نرخ بازده سهام و نرخ بازده کل بازار نیست.